Śladami Zbąszyńskiego Balaganu. Przewodnik

"Śladami Zbąszyńskiego Balaganu" to projekt realizowany od kwietnia do listopada 2018 roku przez Anitę Rucioch-Gołek, która należy do ogólnopolskiego programu "Liderzy Dialogu" Fundacji Forum Dialogu z Warszawy. W ramach działań projektowych powstał przewodnik po Zbąszyniu śladami kultury i historii zbąszyńskich Żydów, który napisano z myślą o rodzinach z dziećmi.

W Zbąszyniu nie ma łatwego dostępu do informacji o historii przebywających tutaj Żydów, zarówno dla mieszkańców jak i dla przyjezdnych: nie ma trwałych elementów kultury żydowskich mieszkańców. Synagoga przebudowana na dom mieszkalny, cmentarz zlikwidowano w latach 70. tych; dziś stoi na nim tablica upamiętniająca, ale to odległy teren miasta, mieszkańcy i przyjezdni rzadko tu docierają (nie jest to miejsce w żadnym ciągu komunikacyjnym).

Głównym celem tego projektu jest trwałe upamiętnienie i upowszechnie wiedzy o lokalnym dziedzictwie żydowskim w Zbąszyniu.

Poprzez udział w wyciecze z interaktywnym przewodnikiem po mieście rodziny z dziećmi w wieku szkolnym i wczesnoszkolnym będą utożsamiać historię Zbąszynia z historią społeczności żydowskiej kiedyś tu mieszkającej: zapoznają się z miejscami w przestrzeni Zbąszynia  związanymi z historią i kulturą Żydów mieszkających tutaj przed II wojną światową.

Przewodnik w wersji papierowej można otrzymać bezpłatnie w Bibliotece Publicznej w Zbąszyniu (do wyczerpania nakładu).

Projekt współfinansowany był w ramach Stypendium na działania lokalne Forum Dialogu.

Pobierz wersję pdf:
Śladem Balaganu. Rodzinny przewodnik po Zbąszyniu śladami tutejszych Żydów

Dni Otwartych Ramion w Zbąszyniu. Ważne spotkania, ważne rozmowy: 80 rocznica Polenaktion

W Zbąszyniu dobiegły końca obchody „Dni Otwartych Ramion” organizowanych od kilku lat wydarzeń upamiętniających rocznicę deportacji Żydów polskiego pochodzenia z III Rzeszy do Polski – do Zbąszynia. W tym roku przypadła 80 rocznica tych historycznych wydarzeń, które prof. Jerzy Tomaszewski określił jako „preludium Zagłady”. Upamiętniając wydarzenia z 28 października 1938 roku, władze miasta oraz różne instytucje, organizacje pozarządowe i osoby prywatne włączyły się w przygotowanie okolicznościowych spotkań, prelekcji, warsztatów i koncertów, które trwały ponad tydzień. 

„Dni Otwartych Ramion” rozpoczęły się w niedzielę 21 października koncertami niemieckiego zespołu "Diplomatische Streichquartett", które odbyły się rankiem w kościele w Łomnicy i po południu w Filharmonii Polkloru Polskiego w Zbąszyniu. Kwartet, w skład którego wchodzą muzycy: Matthias Hummel (I skrzypce), Felix Klein (II skrzypce), Ernst Herzog (altówka) i Petra Kiesling (wiolonczela), zagrał utwory Wenberga, Bacewicz i Mendelssohna. Koncert poprowadziła dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej I st. im. St. Moniuszki w Zbąszyniu, Julita Skowrońska. Muzyk z berlińskiego zespołu, Ernst Herzog, w czasie koncertu opowiedział publiczności, jak ważne są podobne spotkania międzykulturowe, kiedy sztuka buduje mosty między narodami, szuka wybaczenia i tolerancji. Mówił także o tym, jak jego pokolenie Niemców stara się szukać pojednania po dramatycznej przeszłości sprzed 80. lat.

Plakat obchodów (autor: Fundacja TRES)

Zapraszamy na spacer po Zbąszyniu śladami kultury i historii żydowskiej. 

Jeśli jesteście Państwo zainteresowani takim spacerem, oprowadzi Państwa wolontariusz-przewodnik. Prosimy wcześniej o kontakt mejlowy w celu rezerwacji dogodnego terminu: a.rucioch.golek@gmail.com

Oferta dotyczy indywidualnych gości i grup zorganizowanych i jest bezpłatna.

Zagrajmy w historię!

24 października odbędzie się trzecia już wycieczka śladami zbąszyńskich Żydów, jednak ani trochę nie będzie ona przypominać tych poprzednich. Oczywiście, pieczę nad tym projektem sprawują uczestnicy Balaganu, jednak większość osób, które przygotowują to wydarzenie, po raz pierwszy z życiu spotyka się z tym tematem. Pomysłodawcą tej koncepcji jest Klaudia Akonom, która uczestniczyła w warsztatach organizowanych przez Szkołę Dialogu i została Młodzieżowym Liderem Dialogu. Wchłoniętą na warsztatach wiedzę pragnie przekazać innym poprzez projekt "Zagrajmy w historię", ponieważ pod takim właśnie tytułem będzie odbywać się całe wydarzenie. 

Klaudia jest osobą odpowiedzialną za całość przygotowań. Brak starszego opiekuna może przerażać innych, ale nie nas! Jesteśmy przekonani, że świeże spojrzenie na sprawę jest naszym największym atutem. Uczestnicy są już po spotkaniu organizacyjnym, na którym uzgodnili wszystkie szczegóły dotyczące gry. Nie będę zdradzać szczegółów projektu: osoby, które pragną dowiedzieć się czegoś więcej, zapraszamy start - stację kolejową w Zbąszyniu, 24 października o godzinie 11:00. 

Czekamy na Was!

Warsztaty "Podróż dookoła świata - Izrael"

W zimowe ferie udaliśmy się do Izraela! Sprawcami całego zamieszania są nasi "Balaganowcy": Klaudia Akonom (główny sprawca zamieszania - równocześnie harcerka i koordynatorka imprezy, pomysłodawczyni warsztatów), Zuzanna Weber (głos prowadzący śpiew, właścicielka bębenka i znakomity piekarz-eksperymentator), Żaneta Poznańska (animatorka zabaw ruchowych i znakomita lektorka, właścicielka bajek Singera - nagrody po Gali Szkoła Dialogu) i Kamil Jabłoński (gitara prowadząca, oaza spokoju, niezastąpiony kompan-akompaniament) - z Anitą Rucioch-Gołek (opiekunką, która nie musi nic robić, mając taką ekipę - robi ewentualnie zdjęcia).

Spotkanie z niemieckimi studentami

W piątek 13 lutego uczniowie z projektu „Zbąszyński Balagan” gościli w swojej szkole  - w Liceum Garczyńskiego w Zbąszyniu - studentów Wolnego Uniwersytetu w Berlinie z wydziału studiów nad Europą Wschodnią (Freie Universität Berlin, Osteuropa-Institut). Grupa dwudziestu jeden studentów wraz w dwoma opiekunami - wykładowcami  - odwiedziła Zespół Szkół nr 1, ponieważ zainteresowani byli działalnością młodzieży pracującej w ogólnopolskim programie „Szkoła Dialogu”. Opieką niemieckiej grupy była Prof. Dr. Gertruda Pickhan, której badania naukowe koncentrują się na historii Europy Wschodniej i która jest m.in. współautorką książki „Do zobaczenia za rok w Jerozolimie”. Inicjatorem tego spotkania był pan Wojciech Olejniczak, prezes fundacji Tres, artysta i regionalista, który już niejednokrotnie wspierał projekt „Balagan”. Opiekunką licealistów ze Zbąszynia jest Anita Rucioch-Gołek.

Wizyta w Muzeum POLIN

Tuż po zakończeniu Gali “Szkoły Dialogu” udaliśmy się do nowo otwartego Muzeum Historii Żydów Polskich “POLIN” w Warszawie. Odwiedziny tego miejsca było dla nas pewnego rodzaju nagrodą, ponieważ mieliśmy okazję poznać lepiej kulturę, życie codzienne oraz stosunki Żydów z Polakami. W tym nowoczesnym muzeum poznaje się historię “multisensorycznie” -  poprzez między innymi inscenizacje multimedialne, makiety, rekwizyty, nagrania! Muzeum przybliżyło nam także tragiczną historię Holocaustu. Poznaliśmy wstrząsającą historię getta warszawskiego.